Nagroda, której patronem jest Oskar Kolberg – etnograf, folklorysta, kompozytor, ustanowiona została w 1974 r. Przyznawana jest w sześciu kategoriach: 1. dla twórców z dziedziny plastyki i folkloru muzyczno-tanecznego, 2. dla twórców za pisarstwo ludowe, 3. dla kapel ludowych, 4. dla zespołów folklorystycznych, 5. dla badaczy, naukowców
i animatorów, 6. nagroda honorowa dla instytucji i organizacji społecznych zasłużonych w opiece i upowszechnianiu kultury ludowej, działających w kraju i zagranicą. Od początku jest przyznawana pod patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Organizacją konkursu zajmują się obecnie: Instytut Muzyki i Tańca oraz Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu i jego oddział – Muzeum im. O. Kolberga w Przysusze. Fundatorami nagród finansowych są Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundacja „Cepelia” Polska Sztuka i Rękodzieło w Warszawie oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego. Laureaci otrzymają Medale im. Oskara Kolberga według projektu Anny Jarnuszkiewicz oraz pamiątkowe dyplomy.
Laureaci 40. edycji Nagrody:
Aniela Krupczyńska – twórczyni w zakresie folkloru muzyczno-tanecznego, śpiewaczka i tancerka, popularyzatorka pieśni, gwary, obrzędów i zwyczajów górali pienińskich, kierowniczka Zespołu Regionalnego im. Jana Malinowskiego ze Szczawnicy.
Szczawnica, pow. nowotarski, woj. Małopolskie
Zuzanna Ptak – koronczarka, wykonawczyni tradycyjnych motywów i kompozycji z koronki szydełkowej.
Koniaków, Śląsk Cieszyński, pow. cieszyński, woj. śląskie
Maria Siwiec – śpiewaczka i tancerka ludowa, kierowniczka Zespołu „Gołcunecki”. Gałki, pow. przysuski, woj. mazowieckie
Wincenty Staśkiewicz – wykonawca wycinanek kurpiowskich. Ostrołęka, Kurpie, woj. mazowieckie
Waleria Prochownik – pisarka ludowa, poetka i prozatorka, gawędziarka.
Żywiec, Beskid Żywiecki, woj. śląskie
Kapela Jana Kmity z Przystałowic Małych – przysuski, woj. mazowieckie
Zespół Śpiewaczy „Dorbozianki” z Dorboz – biłgorajski, woj. lubelskie
Zespół Regionalny „Regle” im. Jana Jędrola z Poronina – Podhale, tatrzański, woj. małopolskie
Piotr Dahlig – etnomuzykolog, badacz i dokumentalista muzyki ludowej, juror festiwali folklorystycznych i ekspert ds. niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Uniwersytet Warszawski, Warszawa
Anna Urbaczka-Bury – regionalistka popularyzująca folklor cieszyński, pisarka i poetka ludowa, reżyserka teatru ludowego, solistka i kierownik zespołu „Istebna”, tancerka i gawędziarka.
Istebna, Śląsk Cieszyński, woj. Śląskie
Łódzki Dom Kultury – Dział Dziedzictwa Kulturowego i Folkloru Regionu ŁDK wspiera, promuje i upowszechnia tradycje kultury regionalnej, chroni najcenniejsze formy twórczości ludowej województwa łódzkiego.
Muzeum im. Oskara Kolberga, jako Oddział Muzeum Wsi Radomskiej we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zrealizowało stronę internetową zawierającą obszerny zasób informacji o Nagrodzie (o jej patronie, misji, historii, organizatorach, towarzyszących wydarzeniach) oraz przede wszystkim o jej laureatach z lat 1974–2015. Strona o charakterze bazy danych zawiera materiały biograficzne sukcesywnie aktualizowane i uzupełniane o fotografie, filmy, nagrania dźwiękowe przedstawiające laureatów, ich prace i osiągnięcia.
Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie: Nagroda im. Oskara Kolberga