Zbiory pamiątek związanych z historią Polaków na całym świecie gromadzone są od 2012 roku, kiedy Muzeum Emigracji w Gdyni zostało powołane do życia. Dziś zawierają one ponad 10.000 obiektów pochodzących m.in. z Ameryki Północnej, Południowej, Australii czy Afryki. Wśród nich są przedmioty osobiste, dokumenty, pamiętniki, fotografie. Najstarsze mają niemal 200 lat.
Blisko połowę z nich stanowią pamiątki przekazane przez samych emigrantów i ich rodziny. Udało się to dzięki projektowi „Rzecz z Historią”. Muzeum Emigracji w Gdyni zaprosiło do niego Polaków z całego świata. Akcja spotkała się z gorącym odzewem, a do zbiorów placówki trafiły przedmioty o wielkiej wartości historycznej i emocjonalnej. Z wieloma z nich łączą się pasjonujące rodzinne historie i osobiste opowieści – tak jak ze skrzynią podróżną Alfredy Ferschke, w której wcześniej transportowano amunicję dla polskich żołnierzy walczących pod Monte Cassino.
– Pamiątki rodzinne przekazują nam Polacy z całego świata – podkreśla dyrektor Muzeum, Karolina Grabowicz-Matyjas – wszyscy nasi rodacy mają teraz możliwość je zobaczyć.
Wśród przedmiotów można znaleźć obiekty związane z wyjątkowymi ludźmi. Muzeum Emigracji posiada w swoich zbiorach korespondencję Jana Pawła II z prof. Zbigniewem Brzezińskim, a także bogatą kolekcję pamiątek po Janie Nowaku-Jeziorańskim, przekazaną placówce przez rodzinę Rybickich.
– Zbiory Muzeum Emigracji pokazują naszą wspólną historię – zaznacza Justyna Gibbs, główny inwentaryzator zbiorów instytucji – są one jednak również często związane w bardzo osobisty sposób z konkretnymi ludźmi. I nawet po dziesiątkach lat, opowiadają ich niepowtarzalne biografie.
Wiele pamiątek to cenne dokumenty odległych epok – są wśród nich m.in. pozwolenia na wyjazd i pobyt, świadectwa naturalizacji, paszporty, dokumenty wysiedleńcze, a jednym z najcenniejszych jest paszport francuski z 1871 r. , którego właścicielem był Ignacy Rakowski – powstaniec listopadowy przebywający na emigracji we Francji. Szczególnie interesujące są pamiętniki emigrantów, w tym pamiętnik Ślązaka płynącego do Brazylii w 1852 r., a także spisane wspomnienia Jerzego Tomaszka, jako dziecko zesłanego na Wschód, który z Armią Andersa przebył ponad 10.000 kilometrów.
Kolekcje online zbiorów to dziś standard nowoczesnych instytucji muzealnych. Muzeum Emigracji w Gdyni posłużyło się pionierskim rozwiązaniem o nazwie Collective Access – amerykańskim systemem służącym do katalogowania oraz udostępniania zbiorów online. Collective Access oparty na bezpłatnej, otwartej licencji jest wykorzystywany przez wiele prestiżowych muzeów oraz instytucji kultury na całym świecie.
– Jako pierwsze Muzeum w Polsce dostosowaliśmy oprogramowanie do potrzeb muzealnych oraz wdrożyliśmy komponent systemu Pawtucket umożliwiający udostępnienie zbiorów instytucji w internecie – zaznacza Sebastian Tyrakowski, zastępca dyrektora Muzeum. – Samo oprogramowanie, po jego modyfikacji jest bezpłatnie udostępnione przez Muzeum innym placówkom zainteresowanym jego zastosowaniem.
Muzeum Emigracji w Gdyni zrealizowało adaptację i wdrożenie systemu dzięki pozyskanym środkom z programu Kultura+ Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie: Zbiory Muzeum Emigracji | Muzeum Emigracji w Gdyni
Fotografie © Bogna Kociumbas. 1-Kolaż pamiątek po Janie Nowaku-Jeziorańskim. | 2- Kolaż wybranych zbiorów Muzeum Emigracji w Gdyni .