Public Health England (PHE) i NHS, oddział w Anglii, rozpoczęły program masowych szczepień przeciwko grypie „Stay Well this Winter”. Kampania ma na celu zachęcenie kobiet w ciąży i rodziców dzieci do szczepień. Rodzice i opiekunowie są zobowiązani do pomocy swoim dzieciom i powinni chronić je przed grypą w sezonie zimowym, dlatego w tym roku program obejmuje najliczniejszą grupę dzieci, aż do klasy 3.
W związku z programem szczepień, na portalach społecznościowych pojawiło się wiele dyskusji. Dziś rozmawiamy na ten temat z wybitną znawczynią tematu – prof. dr hab. Lidią Brydak, która badaniu wirusa grypy poświęciła ponad 40 lat swojego życia.
Uważa Pani, że jedyną skuteczną ochroną przed grypą jest szczepionka i powinno się ludzi szczepić przymusowo. Dlaczego?
Szczepionka przeciwko grypie redukuje śmiertelność i zapadalność na ciężkie schorzenia pogrypowe. Ze względu na zmienność wirusa grypy nie jesteśmy w stanie jej wykorzenić, ale możemy jej skutecznie zapobiegać. Jedyną i najtańszą metodą zapobiegania grypie jest profilaktyka za pomocą szczepień.
Moim zdaniem obowiązkowo powinny być szczepione następujące osoby: ludzie z grupy podwyższonego ryzyka bez względu na wiek, dzieci od 6 miesiąca życia wzwyż, pracownicy ochrony zdrowia, kobiety w ciąży oraz osoby powyżej 65. roku życia i osoby cierpiące na chroniczne choroby, szczególnie problemy związane z sercem i płucami.
Wielu lekarzy twierdzi, że grypa jest chorobą samoustępującą, wystarczy leczenie objawowe i nie ma się czego obawiać jeśli pozostanie się w łóżku, żeby nie doszło do powikłań. Czy w takim razie warto narażać dzieci na skutki uboczne szczepionki, jeśli grypa ustępuje sama?
Nie u wszystkich osób dochodzi do powikłań pogrypowych, ale to zależy od wielu czynników. Proponowałabym tym lekarzom zapoznanie się materiałami WHO-ACIP oraz z 14 rekomendacjami międzynarodowych towarzystw naukowych dotyczących szczepień przeciwko grypie, odwiedzenie domów dla przewlekle chorych i sprawdzenie ich dokumentacji medycznej, oraz z jakiego powodu tam przebywają. Proponowałabym również porozmawiać z rodzinami osób, których bliscy zmarli z powodu powikłań pogrypowych.
Czy szczepionka może spowodować zachorowanie na grypę?
Nie, nie może. Rekomendowana przez WHO-ACIP inaktywowana szczepionka przeciwko grypie zawiera jedynie fragment wirusa grypy i nie jest w stanie nas zakazić ani wywołać grypy. Szczepionki tego typu dają najmniej niepożądanych odczynów poszczepiennych, może pojawić się lekki dyskomfort w postaci zaczerwienionego miejsca po szczepionce, lekko podwyższona temperatura i ból mięśni, który znika po paru lub kilkunastu godzinach.
Istnieje obiegowa opinia, że na grypę nie ma sensu się szczepić, bo wirusy się co roku mutują i szansa na to, że szczepionka ochroni nas przed szczepem, który będzie atakował w danym roku są niewielkie. Jak to wygląda naprawdę?
Grypa jest chorobą sezonową i co sezon epidemiczny eksperci WHO ustalają skład antygenowy szczepionki przeciwko grypie na podstawie danych wirusologicznych krążących szczepów wirusa grypy w świecie w danym momencie.
Czy to prawda, że szczepionki przeciwko grypie zawierają pestycydy, rtęć, ołów, aluminium i niebezpieczne ilości fluoru?
Jest to całkowita bzdura!!!
Czy szczepionka może wywołać reakcję alergiczną?
Należy wiedzieć, że szczepionki są najbardziej sprawdzanymi preparatami farmaceutycznymi. Szczepionki przeciwko grypie zawierają kilka potencjalnych alergenów mogących wywołać reakcje alergiczną: śladowe wartości owoalbuminy czy antybiotyku, w zależności od rodzaju preparatu. Należy pamiętać, aby poinformować lekarza lub farmaceutę, jeśli pacjent jest na nie uczulony.
W Wielkiej Brytanii co roku przygotowywany jest darmowy program szczepienia dzieci w wieku 2-4 lat, w tym także dzieci z klas 1-3 i kobiet w ciąży oraz osób po 65. roku życia. Czemu tak ważne jest szczepienie dzieci w tym wieku oraz ciężarnych?
Nie tylko WHO-ACIP, ale także Amerykańskie Towarzystwo Pediatryczne rekomenduje szczepienia przeciwko grypie inaktywowanymi szczepionkami małych dzieci ze względu na fakt w tej grupie wysokiej zapadalności na grypę. Zapadalność na grypę w tej grupie wiekowej jest porównywalna do grupy ludzi w wieku 65+. Dzieci mogą także zarazić innych, zatem ich szczepienie jest także istotne dla całego społeczeństwa.
Badania wykazały, że szczepienia kobiet ciężarnych przeciwko grypie zmniejszają o połowę ryzyko urodzenia martwego dziecka. Dzieci kobiet, które poddały się szczepieniu w czasie ciąży istotnie rzadziej chorują nie tylko na grypę, ale i również na wirusy grypopodobne w pierwszych 6 miesiącach życia, niż ma to miejsce u kobiet niezaszczepionych.
Czy szczepionka jest całkowicie bezpieczna dla płodu?
Tak. Amerykańskie Kolegium Ginekologii i Położnictwa od wielu lat rekomenduje szczepienia przeciw grypie u ciężarnych. Inaktywowana szczepionka przeciwko grypie jest bezpieczna dla płodu i może być bezpiecznie podana w dowolnym momencie ciąży.
W mediach pojawiają się głosy, że szczepionka na grypę może powodować raka. Czy w ciągu 40 lat Pani pracy w ośrodkach zajmujących się badaniem wirusów grypy, spotkała się Pani z przypadkiem nowotworu wywołanego przez szczepionkę grypy?
Na forach internetowych znajdują się różne bzdury, ze względu na fakt, że osoby głoszące niesprawdzone opinie są bezkarne. Fakt, że towarzystwa onkologiczne rekomendują szczepienia przeciwko grypie u osób z chorobami nowotworowymi jednoznacznie obala te bezzasadne wypowiedzi. Osoby z chorobami nowotworowymi nie żyją w inkubatorach, a ta grupa jest szczególnie narażona na infekcję spowodowaną przez wirus grypy.
Wciąż niewielu Polaków się szczepi przeciwko grypie. Jak przekonać Polaków w Wielkiej Brytanii, którzy znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka, że powinni się zaszczepić?
Zadam pytanie: czy dopiero nieodwracalne inwalidztwo z powodu infekcji grypowej czy śmierć ukochanej osoby zmieni nasze poglądy?
Prof. dr hab. Lidia B. Brydak, Kierownik Zakładu Badania Wirusów Grypy oraz Kierownik Krajowego Ośrodka ds. Grypy w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny w Warszawie to wybitna znawczyni problematyki z zakresu wirusa grypy i propagatorka profilaktyki przeciw grypowej. Jako pierwsza w Polsce zapoczątkowała badania przy współpracy z klinicystami nad celowością szczepień przeciwko grypie, ze szczególnym uwzględnieniem grup podwyższonego ryzyka. Wyniki polskich badań pacjentów zostały włączone do Europejskich Zaleceń Kardiologicznych szczepień przeciwko grypie. Prof. Brydak jest autorem jedynego opracowania książkowego w języku polskim dotyczącego grypy i jej profilaktyki, które jest wynikiem ponad 40 letnich, żmudnych badań eksperymentalnych prowadzonych przy ścisłej współpracy z międzynarodowymi centrami grypowymi.
Fotografie © materiały prasowe kampanii „Stay Well This Winter”
Więcej informacji na temat kampanii można znaleźć na stronie: NHS-Stay Well This Winter