Bazując na wspomnieniach wojennych Karskiego zawartych w książce „Tajne Państwo”, wystawa prezentuje losy Karskiego i jego ostatnią misję kurierską z okupowanej Polski. Wtedy to przekazał przywódcom alianckim naoczną relację nt. niemieckiej eksterminacji ludności żydowskiej, podczas spotkań z Ministrem Spraw Zagranicznych Wielkiej Brytanii Anthonym Edenem i Prezydentem Stanów Zjednoczonych Franklinem D. Rooseveltem. Wystawa pokazuje również realia niemieckiego getta w Warszawie i obozu przejściowego w Izbicy Lubelskiej, widziane oczami Karskiego, który relacjonował sytuację tam panującą jako ”chaos, nędzę, okropieństwo nie do opisania”.
Inaugurację wystawy zaszczycili swoją obecnością szef Kancelarii Prezydenta RP Minister Jacek Michałowski i Minister ds. wielokulturowości Kanady Tim Uppal. Dyrektor Kanadyjskiego Muzeum Wojny, instytucji prezentującej wystawę w Ottawie, James Whitham podkreślił, że „historia Karskiego jest przykładem odwagi i współczucia”. Przesłanie Jana Karskiego zawiera się w wyznawanych przez niego wartościach: odwaga wbrew przeciwnościom, tolerancja i przekazywanie prawdy decydentom. Cytując słowa Jana Karskiego „Sam nie znaczyłem nic. Najważniejsza była moja misja”, Ambasador RP Marcin Bosacki podkreślił, że Karski jak wielu innych szlachetnych Polaków działał na przekór panującemu złu i niesprawiedliwości. Ponad 6 tysięcy Polaków otrzymało tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów nadawany przez Instytut Yad Vashem tym, którzy dawali schronienie Żydom prześladowanym przez Niemców. Takie odznaczenie otrzymał również Jan Karski. W 2012 r. władze amerykańskie nadały Karskiemu Medal Wolności, przekazany pośmiertnie przez Prezydenta Baracka Obamę.
Do tych szczególnych wyróżnień może wkrótce dołączyć wyróżnienie kanadyjskie dla Karskiego. Kanadyjski minister Jason Kenney, który wziął udział w panelu dyskusyjnym dot. wystawy o Janie Karskim 17 listopada br., zapowiedział zgłoszenie inicjatywy w parlamencie federalnym nadania Karskiemu tytułu “Bohatera ludzkości”.
“Przełamywanie milczenia” to z kolei motyw wystąpienia członka parlamentu i b. ministra sprawiedliwości Irwina Cotler, moderatora panelu eksperckiego prezentującego m.in. historię polskiego państwa podziemnego i misji wojennych Jana Karskiego. W panelu uczestniczyli ocalony z zagłady Pinchas Gutter, prof. Andrzej Żbikowski z Żydowskiego Instytutu Historycznego, dr Gideon Greif z Instytutu Yad Vashem, prof. Jan Grabowski z Uniwersytetu w Ottawie oraz Wanda Urbanska dyrektor Fundacji Edukacyjnej Jana Karskiego. Gościem specjalnym wystawy była Kaja Mirecka-Ploss, honorowa przewodnicząca Instytutu Jana Karskiego na rzecz Tolerancji i Dialogu oraz wieloletnia przyjaciółka Karskiego.
Wystawa „Świat wiedział. Misja Jana Karskiego dla ludzkości” została opracowana przez Muzeum Historii Polski we współpracy z MSZ oraz Fundacją Edukacyjną Jana Karskiego. Prezentacja wystawy w Ottawie przez Ambasadę RP, w ramach Miesiąca Edukacji o Holokauście, była możliwa dzięki wsparciu ze strony Kanadyjskiego Przewodniczącego w IHRA, Federacji Żydowskiej w Ottawie, Ambasady Izraela, Ambasady USA, Kongresu Polonii Kanadyjskiej, Centrum Spraw Żydowskich i państwa Izrael oraz Departamentu Historii Uniwersytetu w Ottawie.
Historia Jana Karskiego będzie prezentowana w Kanadzie w nadchodzącym 2014 roku, w związku z przypadającą setną rocznicą jego urodzin.
Fotografia © Ambasada Rzeczypospolitej w Ottawie
Źródło: Ambasada Rzeczypospolitej w Ottawie