O godzinie 14.00 w niedzielne popołudnie przed Polskim Domem Narodowym na Greenpoincie rozpocznie się uroczystość obchodów 71. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego połączona z ponownym odsłonięciem odnowionego muralu powstańczego. Uroczystości towarzyszyć będzie bogaty program, który rozpoczną przemówienia przedstawicieli rządu polskiego i amerykańskiego – w tym konsul generalnej Pani Urszuli Gacek, weteranów, wojska, organizacji polonijnych oraz rodzin powstańców umieszczonych na muralu. Najważniejszymi gośćmi będą jednak sami Powstańcy Warszawscy, którzy zapowiedzieli swój udział w uroczystościach.
Pośród dostojnych gości spotkać będzie można m. in. Juliana Kulskiego – Powstańca Warszawskiego, którego postać uwieczniona została na nowojorskim muralu. Julian Kulski jest synem prezydenta Warszawy z czasów okupacji, członkiem Kedywu, więźniem Pawiaka oraz autorem dwóch książek “Dziedzictwo Orła Białego” i “The Color of Courage”. Kulski podczas Powstania walczył w 9. Kampanii Dywersji Bojowej “Żniwiarz”.
Kolejnym gościem specjalnym będzie Rita Cosby – znana amerykańska dziennikarka autorka książki „Cichy bohater”, która opisuje historię jej ojca Ryszarda “Rysia” Kossobudzkiego – powstańca, który również został uwieczniony na muralu. “Ryś” walczył w batalionie “Gozdawa” na Starym Mieście i wykazał się wielkim bohaterstwem podczas walk – trzykrotnie ranny, był jednym z ostatnich Powstańców, którym udało się wydostać kanałami z pochłoniętej ogniem Starówki.
Na uroczystościach obecna będzie też bliska rodzina upamiętnionego na muralu Jerzego Odona Wosia pseudonim “Donat”. Donat był członkiem Kedywu i podczas Powstania został wybrany do Obrony Kwatery Głównej i Dowództwa Powstania Warszawskiego, tam też pozostał do końca. Podczas walk wyróżnił się wieloma bohaterskimi czynami, nie tylko w walce z wrogiem w kluczowych bitwach Powstania, ale również przy niesieniu pomocy swoim kolegom poprzez wykonywanie trudnych i niebezpiecznych zadań taktycznych.
Jedynym Powstańcem uwiecznionym na nowojorskim muralu, którego nie będzie reprezentować żaden członek rodziny jest Witold “Warszawiak” Modelski – najmłodszy niespełna 12-letni uczestnik walk powstańczych odznaczony Krzyżem Walecznych.
Podczas uroczystości nad nowojorskim muralem zawisną flagi Polski, Stanów Zjednoczonych oraz flaga Polski Walczącej zaprojektowana przez projektantkę Annę Kosakowską. Flaga Stanów Zjednoczonych podarowana została organizatorom wydarzenia przez amerykański batalion żołnierzy służących w Afganistanie i przywieziona zostanie na uroczystość z Bliskiego Wschodu. Flagi zawisną na masztach, które specjalnie na tą okazję zrobione i zainstalowane zostały w darze przez firmę Empire Restoration and Consulting.
Po części oficjalnej we wnątrz Domu Narodowego odbędzie się interaktywne spotkanie z Powstańcami podczas, którego będzie można posłuchać wspomnień z czasów wojny oraz zadać pytania. Swoje książki podpisywać będą również Julian Kulski oraz Rita Cosby. Będzie to też unikalna okazja aby uścisnąć dłoń, podziękować i zrobić sobie zdjęcie z bohaterami, którzy walczyli o naszą wolność.
Sierpniowe popołudnie zakończy pokaz filmu “Miasto 44” w reżyserii Jana Komasy.
Organizatorzy wydarzenia – Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej, Polski Dom Narodowy na Brooklynie oraz Pangea Network przygotowali dla wszystkich osób, które pojawią się na uroczystości pamiątkowe plakaty upamiętniające 71. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Jak zapowiadają – będzie to historyczne wydarzenie zapisane piękną kartą nie tylko w historii Polskiego Domu Narodowego, ale głównie nowojorskiej Polonii.
“Jeżeli czujemy się Polakami – naszym obowiązkiem w tym jednym sierpniowym dniu jest oddać hołd bohaterom, którzy walczyli o naszą wolność” – dodaje Antoni Chrościelewski – prezes Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej.
Brooklyński mural jest pierwszym i jedynym memoriałem w Stanach Zjednoczonych poświęconym Powstaniu Warszawskiemu. Został stworzony z inicjatywy Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej oraz Stowarzyszenia Pangea Network. Uroczyście odsłonięty w 70-tą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego w 2014 roku stał się miejscem pamięci o żołnierzach Armii Krajowej oraz popularną atrakcją turystyczną w polskiej dzielnicy Greenpoint.
W listopadzie 2014 roku mural został zdewastowany przez zidentyfikowanych już sprawców. O jego zniszczeniu informowały wszystkie najważniesze stacje telewizyjne w Nowym Jorku i w Polsce.
Źródło: Pangea Network NY
Fotografia © Grzegorz Fryc