– W historii wywiadu mało jest przykładów tak owocnej współpracy służb kryptologicznych państw sojuszniczych – stwierdził szef Agencji Wywiadu gen. bryg. Maciej Hunia. Przypomniał, że kluczowy wkład w złamanie kodu Enigmy mieli polscy kryptolodzy, w tym trójka matematyków z Uniwersytetu Poznańskiego: Marian Rejewski, Henryk Zygalski i Jerzy Różycki. To oni już na początku lat 30. złamali pierwsze kody Enigmy i stale doskonalili urządzenia pozwalające odczytywać niemieckie depesze wojskowe.
Enigma to niemiecka przenośna, elektromechaniczna maszyna szyfrująca oparta na zasadzie obracających się wirników, opracowana przez Artura Scherbiusa, a następnie produkowana przez wytwórnię Scherbius & Ritter. Używano jej najpierw do celów cywilnych i komercyjnych, a potem stale doskonaląc, do celów wojskowych. W latach 30. i w czasie II wojny światowej jej różne odmiany były podstawowym urządzeniem szyfrującym armii niemieckiej.
Polska przekazała brytyjskim i francuskim sojusznikom kody Enigmy kilka tygodni przed wybuchem II wojny światowej 25 lipca 1939 r. w Pyrach pod Warszawą, gdzie mieścił się wówczas ośrodek kryptologiczny polskiego wywiadu.
Nad złamaniem kodu Enigmy alianckie służby wywiadowcze pracowały wiele lat, ale bez wkładu polskich kryptologów nie byłoby to możliwe. W czasie II wojny światowej kody Enigmy przekazano również armii USA. W czasie II wojny światowej polscy kryptolodzy pracowali nadal w ośrodkach nasłuchu radiowego wywiadu francuskiego i brytyjskiego.
Przedstawiciele sojuszniczych służb wywiadowczych podkreślili wkład polskich kryptologów w złamanie kodu Enigmy oraz znaczenie użycia matematyki w badaniach kryptograficznych, choćby dla stworzenia przyszłych komputerów, które są rozwinięciem wcześniejszych zaawansowanych maszyn liczących. Z okazji przypadającego w tym roku jubileuszu i uroczystości Agencja Wywiadu wybiła pamiątkowy medal.
Autor: Marcin Wojciechowski /Rzecznik Prasowy MSZ
Fotografia © M.Kosiński