Meksyk był jedynym krajem, poza państwami Wspólnoty Brytyjskiej, który zaoferował pomoc humanitarną tysiącom Polaków opuszczających obszar ZSRR wraz z armią generała Andersa wiosną 1942 roku.
Cywile, którzy przeżyli syberyjską tułaczkę, łagry i więzienia towarzyszyli wojsku polskiemu wędrującemu przez Irak, terytorium Iranu do Palestyny. Aż 1434 z nich skorzystało z zaproszenia Meksyku i ówczesnego prezydenta tego kraju Manuela Ávila Camacho, który zaoferował Polakom schronienie w hacjendzie Santa Rosa, położonej koło León w stanie Guanajuato.
Do kolonii Santa Rosa uchodźcy dotarli przez Indie, Nową Zelandię i Stany Zjednoczone 4 lipca 1943 roku.
Film dokumentalny o ich losach pt. “ Santa Rosa – Odyseja w rytmie mariach” powstał w 70 rocznicę przybycia polskich uchodźców do Meksyku, w oparciu o nigdzie dotychczas nie publikowane materiały archiwalne i wywiady z żyjącymi jeszcze mieszkańcami hacjendy Santa Rosa. Wyreżyserował go Sławomir Grünberg, który wspólnie z Piotrem Piwowarczykiem jest również autorem scenariusza. Historią Polaków z Santa Rosa w 2011 roku zainteresowała filmowców Anna Niewiadomska, Ambasador RP w Meksyku.
– Dzisiejsi osiemdziesięciolatkowie wspominają Santa Rosę jako „raj“, a serdeczne przyjęcie ich przez Meksykanów i wzajemne relacje między naszymi narodami określają mianem „cudu“ – piszą autorzy filmu na jego oficjalnej stronie internetowej santarosa.com.pl.
Dokument jest współfinansowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w ramach „Planu współpracy z Polonią i Polakami za granicą w 2012 r.”
Pod koniec czerwca film miał premierę w Polsce i w Meksyku. W Chicago, gdzie mieszka spora grupa Polaków, którzy II wojnę światową przetrwali w Meksyku, odbyła się amerykańska premiera. Towarzyszyła jej konferencja prasowa zorganizowana dzień wcześniej przez Konsulat Generalny RP w tym mieście.
Zobacz trailer: TUTAJ
Żródło: Ministerstwo Spraw Zagraniczych i Santa Rosa
Fotografia © ze starego albumu z Santa Rosa. Meksyk 1948 – w środku Alina Srzedzińska, trzyma na rękach swoją córkę, Jankę. Ten mały elegancki chłopiec to Bogdan Matias (Wierciński).