Unikanie podwójnego opodatkowania
Opodatkowanie uzyskiwanego za granicą wynagrodzenie za pracę reguluje art. 15 Konwencji, zatytułowany „Praca najemna”. Jego treść może budzić wątpliwości. Jak bowiem wyjaśnia polski Minister Finansów „Z przepisu tego nie wynika natomiast, że jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce wykonuje pracę w Holandii, to wynagrodzenie za nią może być opodatkowane wyłącznie w Holandii lub że nie może być opodatkowane w Polsce. Wprost przeciwnie, w takiej sytuacji art. 15 ust. 1 Konwencji daje prawo opodatkowania dochodu z pracy zarówno w Holandii, jak i w Polsce.”[1] Rozwiązanie niesie art. 23 ust. 5 lit. a) Konwencji.[2] Zgodnie z jego treścią, „ […] Rzeczpospolita Polska zezwoli na odliczenie od podatku od dochodu tej osoby kwoty równej podatkowi od dochodu zapłaconemu w Niderlandach. Jednakże takie odliczenie nie może przekroczyć tej części podatku od dochodu, jaka została obliczona przed dokonaniem odliczenia i która odpowiada tej części dochodu, która może być opodatkowana w Niderlandach.” Jest to tak zwana metoda zaliczenia. Dzięki niej osoba, która uzyskała dochód w Holandii, może odliczyć od podatku należnego w Polsce podatek zapłacony w Holandii od uzyskanych i opodatkowanych tam dochodów. Odliczenie to jednak nie dotyczy całego podatku, lecz jedynie tę jego część, która odpowiadałaby kwocie podatku zapłaconego od takich dochodów w Polsce.[3] Działanie tej zasady zobrazuje przykład:
- dochód razem– 10.000,00, przy czym dochód w Polsce – 8.000,00; dochód w Holandii – 2.000,00
- stawka podatkowa w Polsce: 18%
- stawka podatkowa w Holandii 20%[4]
- podatek zapłacony w Holandii: 400
- podatek należny w Polsce = (10.000,00 × 18%) = 1.800,00
- od dochodu 2.000,00 w Polsce podatnik zapłaciłby 2.000,00 × 18% = 360,00
- nie można więc odliczyć od podatku więcej niż 360,00
- podatek do zapłaty w Polsce = 1.800,00 – 360,00 = 1.440,00[5]
Skorzystanie z tego mechanizmu wymaga ujawnienia w Polsce zagranicznego dochodu w rocznym zeznaniu podatkowym.
Abolicja
Z uwagi na skalę zjawiska, jakim było nieujawnianie dochodów przez pracujących za granicą Polaków, wydano specjalną ustawę, zwana potocznie abolicyjną.[6] Pozwalała ona na złożenie wniosku o umorzenie zaległości podatkowej z tytułu dochodów osiągniętych za granicą. Umorzenie dotyczyło jednak tylko dochodów za lata 2002 – 2007, a termin na złożenie wniosku o umorzenie upłynął wiele lat temu. Jednak dochody z następnych lat mogą korzystać z tzw. ulgi abolicyjnej, wprowadzonej ustawą abolicyjną. Jej mechanizm zawarty jest w art. 27g ustawy z dnia z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Działanie ulgi pokazuje przykład, wskazany w literaturze:
„Podatnik A pracował w 2012 r. w Holandii. Zarobił tam (w przeliczeniu) 30 000 zł netto. Zapłacił tam (w przeliczeniu) 3000 zł podatku. W Polsce zarobił w 2012 r. 20 000 zł netto.
Obliczył podatek przy zastosowaniu metody zaliczenia. Wysokość podatku od sumy dochodów (polskich i holenderskich) wyniosła 10 000 zł.
Przy zastosowaniu metody wyłączenia wysokość rocznego podatku za 2012 r. wynosiłaby 5500 zł.
Kwota przysługującej ulgi w tym przypadku wynosi 4500 zł (10 000 zł – 5500 zł), zaś podatek po odliczeniu wyniesie 5500 zł (tyle, ile wynosiłby, gdyby zastosowano metodę wyłączenia z progresją).”[7]
Adam Rajewski
Adwokat, Grzybkowski Guzek Jackowski Adwokacka Spółka Partnerska
[1] Pismo z dnia 11 maja 2005 r. Ministerstwo Finansów Departament Podatków Bezpośrednich PB7/033-0285-735/05/HM, opubl. Biuletyn Skarbowy 2005/4/22
[2] Odpowiednikiem tego przepisu jest art. 27 ust. 9 ustawy z dnia z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
[3] Adam Bartosiewicz, Ryszard Kubacki, Komentarz do art.27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Warszawa 2013
[4] Stawka ma charakter jedynie przykładowy
[5] Opracowano na podstawie przykładu podanego w : Adam Bartosiewicz, Ryszard Kubacki, Komentarz do art.27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Warszawa 2013
[6] USTAWA z dnia 25 lipca 2008 r. o szczególnych rozwiązaniach dla podatników uzyskujących niektóre przychody poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z dnia 6 sierpnia 2008 r.)
[7] Adam Bartosiewicz, Ryszard Kubacki, Komentarz do art.27g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Warszawa 2013
Fotografia © Anna Karahan