Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka w Polsce, Przedsiębiorstwo Państwowe SALROM S.A. w Rumunii i Związek Polaków w Rumunii realizują wspólnie międzynarodowy projekt „Łączy nas sól – tradycje górnicze i współczesna turystyka”. W ramach tego projektu zostanie otwarta wystawa „Salina Wielicka w Polsce” 2 lipca 2023 r. o godz. 17.00 w Kopalni Soli Kaczyka w Rumunii. Partnerzy projektu zapraszają na wystawę.
Inspiracją dla projektu stały się związki łączące Kaczykę w Rumuni z Polską sięgające 80. lat XVIII w. Powstającą wtedy w Kaczyce kopalnię soli organizowali, a potem eksploatowali w niej sól górnicy z kopalń w Bochni i Wieliczce. Przedsiębiorstwo Państwowe SALROM S.A. jest właścicielem kopalń soli m.in. w Kaczyce, Praid, Slanic Prahova.
Wystawa planszowa „Salina Wielicka w Polsce” prezentuje jedno z najstarszych w Europie przedsiębiorstw działających do dziś. Należąca do niego Kopalnia Soli w Wieliczce została wpisana na pierwszą Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1978 r., a Zamek Żupny – dawna siedziba zarządu – i Kopalnia Soli w Bochni w 2013 r.
Wystawę będzie można zobaczyć:
02.07.2023 – 10.08.2023 – Kopalnia Soli Kaczyka
12.08.2023 – 11.10.2023 – Kopalnia Soli Praid
13.10.2023 – 14.12.2023 – Kopalnia Soli Slănic Prahova
Wystawa przedstawia historię soli w Wieliczce od czasów najdawniejszych po współczesne. Opowiada o powstaniu wielickiego złoża 13,6 mln lat temu, które posiada unikatową budowę jakiej nie ma żadna inna kopalnia soli na świecie. Składa się z dwóch części, u góry znajdują się bryły soli a pod nimi pokłady soli. Taką budowę wielickie złoże zawdzięcza, wypiętrzającym się Karpatom w trakcie jego powstawania. Ma to wpływ na kształt i wielkość komór powstałych po eksploatacji. Wystawa prezentuje różne odmiany soli i jej piękno. Pokazuje historię produkcji soli, która zaczęła się prawie 4 tys. lat p.n.e. w okresie neolitu. Wówczas sól otrzymywano poprzez gotowanie solanki ze słonych powierzchniowych źródeł. Dzięki odkryciom archeologów tereny obecnej Wieliczki zaliczane są do najstarszych w Europie miejsc produkujących sól.
Odkrycie soli kamiennej w latach 80. XIII w. spowodowało powstanie kopalni i solnego przedsiębiorstwa należącego do władcy, które przez wieki nazywało się Żupy Krakowskie. Obejmowało kopalnie soli i warzelnie w Wieliczce oraz Bochni i Zamek Żupny, w którym mieściła się siedziba jego zarządu. Wielicka kopalnia to ponad 700 lat produkcji soli. O tak długim okresie jej działania świadczą liczne zachowane narzędzia, maszyny i urządzenia górnicze, oświetlenie, urządzenia do wentylacji prezentowane w ekspozycji Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka w kopalni na gł. 135 m. Szczególnie cenna jest unikatowa kolekcja kieratów obejmująca trzy różne typy. Te drewniane urządzenia służyły do transportowania soli. Historia kopalni to także bogata tradycja górnicza z wierzeniami, zwyczajami i sztuką.
Produkcję soli w Wieliczce zakończono w 1996 r., ale kopalnia działa nadal jako znany na całym świecie obiekt turystyczny. Pierwsi zwiedzający pojawili się w kopalni w XV w., pierwsza trasa do zwiedzania powstała w XIX w. Dziś jest to najliczniej odwiedzana kopalnia na świecie – przed pandemią zwiedzało ją prawie 2 mln turystów rocznie.
Obecnie w Kopalni Soli w Wieliczce, w ramach zakupionego biletu, zwiedza się dwie trasy: Turystyczną i Muzealną. Na powierzchni natomiast można zwiedzić Zamek Żupny z kolekcją solniczek zaliczaną do najcenniejszych na świecie.
Partnerzy projektu „Łączy nas sól – tradycje górnicze i współczesna turystyka”: Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka w Polsce, Przedsiębiorstwo Państwowe SALROM S.A. w Rumunii i Związek Polaków w Rumunii.
Szczegółowe informacje: Muzeum Wieliczka
Fotografie © D. Kołakowski