Szlak Architektury Drewnianej to projekt mający na celu wypromowanie, a tym samym ocalenie od zapomnienia najcenniejszych obiektów drewnianych w południowej Polsce. Początkowo włączyły się do niego trzy województwa – małopolskie, podkarpackie i śląskie. Po kilku latach Szlak wyznaczono również w województwie świętokrzyskim.
Na Szlaku znajduje się łącznie kilkaset obiektów będących pamiątką architektury oraz kultury i sztuki dawnej wsi. Są tym cenniejsze, iż jest ich już niewiele. Najbardziej wartościowe zabytki zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Są to między innymi kościoły w miejscowościach Binarowa, Dębno Podhalańskie, Lipnica Murowana, Sękowa, Blizne i Haczów.
Oto kilka z wielu ciekawych zabytków znajdujących się na Szlaku Architektury Drewnianej:
Kościół św. Elżbiety w Trybszu (Małopolska) – Pochodzący z XVI wieku drewniany kościół konstrukcji zrębowej, kryty gontem. Wewnątrz ściany oraz sufit kościoła zdobi piękna polichromia z XVII wieku przedstawiająca sceny biblijne oraz Maryjne. Tło do wybranych scen stanowią panoramy Pienin i Tatr (prawdopodobnie pierwsze w Polsce malarskie przedstawienie tych gór).
Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku (Podkarpacie) – Jest największym, malowniczo położonym muzeum etnograficznym w Polsce. Obszar zainteresowań muzeum obejmuje teren południowo-wschodniej Polski. Zabytkowa zabudowa skansenu została podzielona na kilka sektorów poświęconych odrębnym kulturom.
Wieś Zalipie (Małopolska) – Znana jako Malowana Wieś dzięki kwiatowym ornamentom zdobiącym ściany wielu budynków (domów i zabudowań gospodarskich). W Zalipiu znajduje się rownież muzeum – Zagroda Felicji Curyłowej, najsłynniejszej zalipiańskiej malarki.
Zagroda Czernikiewiczów w Bodzentynie (Świętokrzyskie) – Zagroda jest wspaniałym przykładem XIX-wiecznej architektury małych miasteczek rolniczych. W skład zagrody wchodzą zabudowania mieszkalne oraz budynki gospodarcze. Wewnątrz można oglądnąć tradycyjne sprzęty i przedmioty codziennego użytku.
Ekspozycje sztuki ludowej w Izbach Regionalnych w Koniakowie (Śląsk) – Koniaków znany jest w Polsce i zagranicą z produkcji pięknych ozdób koronkowych. Wystawy koronkarstwa, malarstwa i rzeźby można oglądać w miejscowych muzeach i izbach regionalnych.
Szlak Architektury Drewnianej ma charakter drogowego szlaku turystycznego co oznacza, że łączy obiekty położone w większej odległości od siebie i najlepiej poruszać się po nim samochodem lub innym środkiem transportu. Większość zabytków znajduje się na terenach wiejskich gdzie ruch samochodowy jest mniejszy, dlatego z powodzeniem mogą być celem jednodniowych wycieczek rowerowych. Wszystkie obiekty oznakowano tablicami informacyjnymi z opisem w języku polskim, angielskim i niemieckim. Nie ma też problemu aby je odnaleźć gdyż dojazd oznaczono znakami drogowymi. Część obiektów jest udostępniona dla zwiedzających – warto wcześniej sprawdzić godziny otwarcia zabytków na stronach internetowych Szlaku w poszczególnych województwach.
Więcej informacji na stronach:
Fotografia © Andrzej Śliwiński
Jeden komentarz
Pingback: Kontynuujemy nasz cykl "Lato w Polsce"