Prof. Shuji Nakamura pochodzi z Japonii. W 2014 roku otrzymał wspólnie z dwoma profesorami – Isamu Akasakim i Hiroshi Amano – Nagrodę Nobla za „Wynalezienie efektywnej niebieskiej diody elektroluminescencyjnej, która może być źródłem jasnego i energooszczędnego światła białego”. Pracuje na University of California w Santa Barbara w Stanach Zjednoczonych. Jest autorem ponad 200 patentów amerykańskich i 300 japońskich. Jego prace były cytowane prawie 40 tys. razy.
10 maja prof. Nakamura został doktorem honoris causa UW. W czasie uroczystości przypomniał o swoich wizytach na Uniwersytecie i kontaktach z fizykami zajmującymi się kryształami. Prof. Roman Stępniewski z Wydziału Fizyki w laudacji mówił o stosunku noblisty do eksperymentów na UW: – Bardzo się cieszymy, że w swoich licznych pracach związanych z podstawowymi własnościami azotku galu, prof. Shuji Nakamura odnosił się do rezultatów badań prowadzonych na UW jako standardów, z którymi on i jego koledzy porównywali swoje wyniki.
Dr Robert Dwiliński, który dziś pracuje w Centrum Nowych Technologii UW, wraz z Romanem Doradzińskim – fizykiem z UW, Leszkiem Sierzputowskim i Jerzym Garczyńskim – chemikami z Politechniki Warszawskiej, w latach 90. zainteresowali prof. Shuji Nakamurę nowatorską metodą wytwarzania kryształów objętościowych GaN. Prof. Nakamura odwiedził firmę Ammono, spin-off Wydziału Fizyki, która komercjalizowała tę metodę.
Nobel za niebieskie światło
W 1995 prof. Nakamura zaprezentował nową diodę ze studniami kwantowymi. „W konstrukcji zastosowano niebieską diodę LED i przetwornik światła niebieskiego na żółte przez wykorzystanie odpowiedniego luminoforu. Jest to ogromny przełom w optoelektronice i początek nowej ery w technice oświetleniowej – ery optoelektroniki oświetleniowej. Mimo powszechnego mniemania, że wytworzenie lasera z zastosowaniem wciąż niedoskonałego strukturalnie azotku galu, który charakteryzuje się bardzo wysoką koncentracją defektów, jest praktycznie niemożliwe, profesor Nakamura ogłasza uzyskanie akcji laserowej w zakresie światła niebieskiego” – przypomniał w recenzji dorobku honorowego doktora prof. Marek Tłaczała z Politechniki Wrocławskiej.
Diody LED są szeroko wykorzystywane w przemyśle. „Na początku lat dziewięćdziesiątych, japońscy koledzy twierdzili, że ich głównym zastosowaniem może być oświetlenie automatów do gry w pachinko, japońską wersję pinballa. Nakamura i jego współpracownicy z firmy Nichia byli jednymi z pierwszych, którzy docenili wagę wynalezienia niebieskiej diody elektroluminescencyjnej. Dostrzegli, że wystarczy tylko dodać do obudowy diody trochę żółto-zielonego luminoforu, aby wychodzące światło stało się białe. Dzięki bardzo wysokim sprawnościom niebieskich LED, również białe żarówki LED są niezwykle efektywne. Niespodziewanie gra o niszowy produkt zmieniła się w odkrycie na miarę naszej cywilizacji, dając możliwość ogromnego zmniejszenia zużycia energii na świecie” – napisał w ocenie działalności naukowej honorowego doktora prof. Piotr Perlin z Polskiej Akademii Nauk.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie: Uniwersytet Warszawski | FB
Fotografia © M.Kluczek
Poleć innym